ماست سلها شایعترین سرطان سگها، علائم و نشانه های آن کدام اند؟

ماست سل چیست؟
این سلولها در واکنشهای آلرژیک نقش دارند و در صورت مواجه با ماده آلرژن با ترشح هیستامین باعث سوزش، خارش و در موارد شدید حتی شوک می شوند.
تومور ماست سلها شایع ترین سرطان سگ ها می باشد. این تومور اگرچه در هر سنی ممکن است رخ دهد اما در سنین 8 – 10 سال بیشترین شیوع را دارد. این تومور در هر جایی از بدن ممکن است رشد کند چه در سطح و چه در داخل بدن اما شایع ترین مناطق درگیر شامل اندامهای حرکتی مخصوصا قسمتهای بالایی اندام خلفی، پایین شکم و قفسه سینه می باشد. تومورهایی که در نزدیکی پریبیوس، پاها، قسمت های پایینی بدن و غشا مخاطی قرار دارند احتمال پراکنش و متاستاز بیشتری دارند. ماست سل تومور به صورت تکی ایجاد میشود ولی در 10% موارد به صورت تومورهای چندتایی نیز گزارش شده است. این تومور اندازه های متفاوتی دارد و هر چه بزرگتر باشد شانس زندمانی حیوان کمتر است. سایز تومور قابل اعتمادترین نشانه برای پیش بینی درمان می باشد. بسیاری از نژادها مستعد ماست سل تومور می باشند اما احتمال ابتلا در نژاد باکسر، بوستون تریر و پاگ بیشتر است. اگرچه از روی ظاهر نمی توان این تومور را تشخیص داد ولی از ویژگیهای ظاهری آن می توان به تودههای نودولار بالا آمده که در لمس می توانند نرم یا سخت باشند. در وسط تعداد سلول های ماست سل توموری زیاد است به طوریکه ظاهری گرد در تومور ایجاد کرده و در اطراف یک لایه باریک از ماست سلهای توموری قرار دارد که در لمس شبیه پوست نرمال لمس می شود.
علائم:
شایع ترین علائم ماست سل تومور زخم معده است زیرا هستامین باعث افزایش ترشح معده می شود.
تشخیص:
ابتدا به روش FNA باید از تومور ها لام سیتلوژی تهیه شود و با رنگ آمیزی رایت به بررسی سلولها پرداخت سپس باید از تومورها به روش جراحی بیوپسی تهیه شود و از نظر هیستوپاتولوژیکی بررسی گردد. هیستوپاتولوژی برای تشخیص درجه تومور و پیش بینی نتیجه درمان حائز اهمیت است. ماست سل تومور را به سه درجه تقسیم می کنند: درجه 1 یا درجه پایین، درجه 2 یا درجه متوسط یکه خود به دو گروه متوسط رو به پایین و متوسط رو بالا تقسیم می شود ، درجه 3 یا شدید بدون درگیری گرههای لنفاوی و در نهایت درجه 4 یا تومور شدید به همراه متاستاز یا تومورهای عود کرده. بیش از 80% سگها هنگام تشخیص در درجه 2 قرار دارند. علاوه بر آن هر چه سلولهای تومور کوچکتر باشند رفتار آرام تری دارند و زمان بیشتری طول می کشد که درجه تومور تغییر کند و برعکس. در درجات بالا متوسط طول عمر باقیمانده 4 ماه و در درجات پایین متوسط طول عمر باقیمانده 2 سال می باشد.
درمان:
درمان بسته به درجه تومور دارد.:
ماست سل تومور درجه 1
تومور باید به طور کامل برداشته شود علاوه بر آن سه سانتی متر از بافت سالم حاشیه آن نیز تخلیه گردد. در حین جراحی می توان از محل نمونه سیتولوژی تهیه کرد تا جراح مطمئن شود تومور به طور کامل برداشته شده است. چون سلولهای توموری ماست سل
به رادیوتراپی بسیار حساس هستند حین جراحی می توان از این تکنیک استفاده کرد تا اگر سلولهای توموری بسیار کم و در حد میکروسکوپیک در محل باقی مانده اند از بین بروند و ریسک عود مجدد کاهش یابد. البته در مطالعات نشان داده شده است که درمان ترکیبی رادیوتراپی به همراه شیمی درمانی سیستمیک و موضعی مانند داروهای مهار کننده تیروزین کیناز یا الکتروشیمی درمانی یا هایپرترمی موضعی کارآمدتر از رادیوتراپی به تنهایی است.
ماست سل تومور درجه 2 و بالاتر
اگرچه پیشنهاد می شود برای تومورهای درجه 2 به بالا درمان صورت نگیرد در مطالعات دیده شده استفاده چندین داروی شیمی درمانی مهار کننهده کیناز بطور همزمان در کاهش عوارض تومور نقش بسزایی دارد. تخلیه کردن تومور و تجویز کورتیکواستروئیدها بیشتر خاصیت کج دار مریض دارد و فقط برای بهبود حال حیوان انجام می گیرد و درمان قطعی نمی باشد. همچنین از داروهای آنتاگونیست گیرنده H1 و H2 نیز می توان بهر گرفت تا از اثرات ازدیاد هیستامین جلوگیری کنند. از داروهایی که درجات بالای ماست سل تومور تا حدی می تواند تاثیرگار باشد می توان به وینکریستین، وین بلاستین، لوموستین اشاره کرد. امروز داروهای جدیدتری با خاصیت مهار چندین کیناز وارد بازار شده است که اثرات خوبی روی ماست سل تومورهای سخت درمان داشته اند مانند masitinib mesylate و toceranib phosphate . این دارو ها با مهار c-Kit تیروزین کیناز به مهار پروتوانکوژن فعال و جهش یافته ماست سل تومور می پردازند. البته masitinib mesylate داروی ایمنتری است و احتمال رخداد سمیت در آن کمتر است. به نظر می رسد این داروها نسل جدید مهار کنندههای تیروزین کیناز باشند که در درمان ماست سل تومور و سایر تومورها بتوانند تاثیر گذار باشند(1)
منابع
- Aiello SE, Moses MA. The Merck Veterinary Manual: Wiley; 2016.